ခုတင္မယ့္ပို႕စ္ေတြကို ေနးတစ္ျမန္မာဖိုရမ္က “သူတို႕အရပ္ သူတို႕ဓေလ့” ေတာ့ပစ္မွာ တင္ခဲ့ဖူးပါတယ္.. အင္းေလးကန္က အင္းသားဓေလ့အေၾကာင္းေတြပါ...
ကြၽန္ေတာ္ေရးမယ့္အခ်က္အလက္ေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ အစိတ္ေလာက္က အင္းေလးကန္ကေန အေ၀းသို႕ေရာက္ေနသူ ကြၽန္ေတာ့္အေမရဲ႕မွတ္တမ္းမွ သင့္ေတာ္သလို အဆင္ေျပဖတ္ေကာင္းေအာင္ အစီအစဥ္က်ေအာင္ ျပန္ၿပီးေရးထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အခ်က္အလက္ေတြမွားေနရင္ လိုအပ္ေနလွ်င္ သိတဲ့သူမ်ား ေကာမန္႕ေပးၿပီးေျပာႏိုင္ပါတယ္။
အင္းသားတို႕၏ ဓေလ့ထုံးစံ ႏွင့္ လူေနမႈဘ၀
ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းအင္းေလးေဒသ အင္းေလးကန္တြင္ ေနထိုင္ၾကသူမ်ားကို အင္းသားလူမ်ဳိးဟု ေခၚၾကသည္။ အခ်ဳိ႕လူမ်ားက အင္းသားတို႕သည္ ေရထဲမွာေန၍ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအေနႏွင့္ တံငါလုပ္ငန္းသာ လုပ္ကိုင္ၾကသည္ဟု လြဲမွားစြာထင္ထားၾကသည္။ အင္းသားတိုင္းက တံငါလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ၾကသူမ်ား မဟုတ္ပါ။ အျခားေသာေဒသမ်ားမွာကဲ့သို႕ တံငါမ်ဳိး႐ုိးရွိသူမ်ားသာ တံငါအလုပ္ကို လုပ္ၾကသည္။ အင္းေလးကန္တြင္ အမ်ားစုလူတို႕က မိဘမ်ဳိး႐ုိးအလိုက္ ဆင္းသက္လက္ဆင့္ကမ္းလာၾကေသာ လုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ အသက္ေမြးၾကသ ူမ်ားပါသည္။ ဥပမာ-ကုန္သည္ ၊ ယကၠန္း၊ ေရႊပန္းထိမ္၊ ေငြပန္းထိမ္၊ ပန္းဘဲ၊ေရၿခံလုပ္ငန္း၊ေဆးလိပ္ခုံလုပ္ငန္း၊တံငါလုပ္ငန္း စသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို မ်ဳိး႐ုိးအေမြခံကာ သားေျမးစဥ္ဆက္လုပ္ကိုင္အသက္ေမြးၾကသည္။ ထို႕အျပင္ မိဘဘိုးဘြားက ေဆးဆရာ ၊အေၾကာျပင္ဆရာျဖစ္ခဲ့လွ်င္ သားသမီးမ်ား မိဘလုပ္ငန္းကို လက္ဆင့္ကမ္းဆက္လက္လုပ္ကိုင္ၾကတတ္သလို မ်ဳိး႐ုိးမရွိေသာ္လည္း ၀ါသနာအရ သင္ယူ တတ္ေျမာက္ၾကသူမ်ားလည္း ရွိပါသည္။
အင္းသားတို႕၏ အိမ္ေဆာက္နည္း
ေရွးယခင္က အင္းေလးကန္သည္ ယခုလက္ရွိအေနအထားေလာက္ က်ယ္၀န္းျခင္းမရွိပါ။ ေလာပိတေရအားလွ်ပ္စစ္စက္႐ုံအတြက္ မိုးၿပဲေရကာတာတည္ေဆာက္ၿပီးမွသာ အင္းေလးကန္ တြင္ ေရထုမ်ားတက္လာကာ ၿခံေျမ ၊ လယ္ေျမေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရနစ္ကုန္ၾကၿပီး ကုန္းပုိင္းသို႕ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ခဲ့ၾကရသည္။ ယခင္က ေရစပ္နားတြင္ေနထိုင္သူမ်ားသည္ ေရလယ္သို႕ေရာက္ကုန္ၾကသည္။ ရြာလုံးကြၽတ္ေရႊ႕ေျပာင္းရန္မျဖစ္ႏုိင္ေသာ ရြာမ်ားသာ ေရေပၚအိမ္ေဆာက္ေနၾကရသည္။ ေရေပၚတြင္အိမ္ေဆာက္ပါက ျငမ္းဘယ္လိုဆင္သလဲ ၊ က်င္းဘယ္လိုတူးမလဲဆိုသည္ကို လူတိုင္းစိတ္၀င္စားၾကမည္ထင္ပါသည္။ ကုန္းေပၚေနသူျဖစ္ျဖစ္ ၊ ေရတြင္ေနသူျဖစ္ျဖစ္ တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခုအခက္အခဲေတာ့ရွိတတ္စၿမဲျဖစ္ပါသည္။ သုိ႕ေသာ္ ကိုယ္က်င္လည္ က်က္စားရာေနရာေပၚမူတည္ၿပီး မျဖစ္မေန လုပ္ရမည့္လုပ္ငန္းမ်ားကို ကြၽမ္းက်င္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ၾကသည္သာ ျဖစ္သည္။ အင္းေလးတြင္ အိမ္ေဆာက္ပါက ပ်ဥ္ေထာင္၊ပ်ဥ္ခင္း၊သြပ္မိုးျဖင့္ေဆာက္ၾကသလို တိုင္၊အခင္း၊ထရံ စသည္ကို ၀ါးျဖင့္လုပ္၍ သက္ငယ္(သက္ကယ္)မိုးၾကသည္လည္း ရွိသည္။၀ါးျဖင့္ေဆာက္သည့္အိမ္ဆိုပါက ေန႕ခ်င္းၿပီး ေဆာက္၍ရသည္။ သစ္ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေသာ အိမ္မ်ားသာ အိမ္အႀကီးအေသးေပၚမူတည္၍ တစ္လ၊ႏွစ္လ ၾကာတတ္သည္။ ၀ါးအိမ္ေဆာက္ပါက ျငမ္းဆင္ရန္မလိုဘဲ သစ္အိမ္မ်ားသာ ၀ါးျဖင့္ျငမ္းဆင္၍ ေဆာက္ရသည္။ သစ္အိမ္ေဆာက္သူမ်ားသည္ ကုန္က်စရိတ္ပိုမ်ားသည္။ အိမ္တိုင္မ်ားအတြက္ ကြၽန္းသစ္ကိုသာ သုံးၾကရသည္။ ေရအတက္အက်ရွိ၍ ေရလြတ္ေအာင္၊ ၾကာရွည္ခံေအာင္ ကြၽန္းတိုင္မ်ားျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ၾကရသည္။ ေရေပၚတြင္ ႏွစ္ထပ္အိမ္ဆိုပါက ကုန္းေပၚတြင္ ျပန္ေဆာက္လွ်င္ ေလးထပ္အိမ္ေဆာက္၍ ရသည္။ ေရေပၚတြင္ တစ္ထပ္ေျခတံရွည္ဆိုလွ်င္ ကုန္းေပၚတြင္ သုံးထပ္အိမ္ေဆာက္၍ ရသည္။အင္းေလးတြင္ ၀ါဆိုလမွစ၍ တန္ေဆာင္မုန္းလအထိ ေရႀကီးတတ္ပါသည္။ ေရႀကီးခ်ိန္တြင္ ေရမနစ္ျမဳပ္ေအာင္ ေရအတက္အက်ကိုခ်ိန္ထား၍ အိမ္ေဆာက္ၾကရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အင္းေလးေရေပၚအိမ္ ေဆာက္၍ေနၾကသူမ်ားသည္ ကုန္းေပၚေနသူမ်ားထက္ ကုန္က်စရိတ္ပိုမ်ားပါသည္။
အင္းေလးကန္ရွိအိမ္မ်ားတြင္ အိမ္တိုင္းနီးပါး အိမ္နံေဘး၌ ေတာင္ပို႕ေခၚ ကုန္းေျမမ်ားရွိ ပါသည္။ မိသားစုမ်ားသူမ်ားက အိမ္ေဘးကုန္းေပၚတြင္တစ္အိမ္၊ ေရေပၚတြင္တစ္အိမ္ တစ္အိမ္စီေဆာက္၍ ေနတတ္ၾကသည္။ အိမ္ေဆာက္ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ ၀ါးအိမ္ဆိုပါက လက္သမားဆရာႀကီး တစ္ေယာက္သာ လိုပါသည္။က်န္တာကို ရပ္ရြာမွ ၀ိုင္း၀န္းကူညီလုပ္ကိုင္ေပးၾကသည္။ အိမ္ေဆာက္မည့္ေနရာတြင္ ရာေက်ာ္ေလွႀကီးႏွစ္စင္းကို ေနရာမေရြ႕ေအာင္ ၀ါးလုံးကို ေရတြင္စိုက္၍ ေလွကိုထိန္းထားရသည္။ အိမ္အက်ယ္အ၀န္းေပၚမူတည္၍ ေလွေပၚတြင္ ပႏၷက္ခ်ၾကရသည္။ တိုင္စိုက္မည့္ေနရာကို အမွတ္အသားျပဳလုပ္၍ လူအင္အားျဖင့္တိုင္ကို စိုက္ရသည္။ ၀ါးအိမ္ကို ေန႕ခ်င္းၿပီးေဆာက္ၾကသည္က မ်ားသည္။ အိမ္ေဆာက္မည့္အခ်ိန္ အခါေပးေစာလွ်င္ ေစာသလို ေဆာက္လုပ္ခ်ိန္ေစာၿပီးၾကသည္။ အိမ္အခါေပးသည့္အခါ ညေနခင္းအိမ္တက္မည့္အခ်ိန္ပါ တစ္ခါတည္း အခါေပးၾကရသည္။ အိမ္ေဆာက္သည့္ ေန႕တြင္ ေကြၽးေမြးစရိတ္အကုန္အက်ခံႏိုင္သူမ်ားသည္ ရြာလုံးကြၽတ္ ၀ိုင္း၀န္းကူညီၾက ေသာသူမ်ားကို ဧည့္ခံေကြၽးေမြးၾကရသည္။ ေကြၽးေမြးဧည့္ခံစရိတ္ မတတ္ႏိုင္ပါက အိမ္ေဆာက္ေပးသူမ်ားက ကိုယ့္စားရိတ္ကိုယ္စား၍ ၀ိုင္း၀န္းကူညီလုပ္ကိုင္ေပးၾကသည္။
အင္းေလးေဒသဓေလ့ထုံးစံမ်ားသည္ အလြန္ခ်စ္စရာေကာင္းပါသည္။ အိမ္တစ္အိမ္ေဆာက္ မည္ဆိုလွ်င္ ..ဥပမာ-အိမ္ေထာင္က်ခါစ ဇနီးေမာင္ႏွံက မိသားစုမ်ားႏွင့္ အိမ္ခြဲေဆာက္ခ်င္ သည္ ဆိုၾကပါစို႕။ ထိုဇနီးေမာင္ႏွံတြင္ ႏွစ္ဘက္မိဘမ်ားက အိမ္ေဆာက္မေပးႏိုင္ေလာက္ ေအာင္ဆင္းရဲပါက နီးစပ္ရာေဆြမ်ဳိး ၊ မိတ္သဂၤဟ ၀ါးၿခံပိုင္သူမ်ားထံတြင္ တစ္ၿခံကို နည္းနည္းစီ၀ါးလုံးမ်ားလိုက္ေတာင္း၍ အိမ္တစ္လုံးျဖစ္ေအာင္ ေဆာက္၍ရပါသည္။ အိမ္ေဆာက္သည့္ေန႕တြင္ ရြာမွ ၀ိုင္း၀န္းကူညီ၍ ေဆာက္ေပးၾကသည္။ ရြာတြင္ အိမ္ေဆာက္ ၊ သာေရး ၊နာေရးရွိပါက ကိုယ့္အိမ္လုပ္ငန္းမ်ားကိုရပ္ၿပီး ၀ိုင္း၀န္းကူညီလုပ္ကိုင္ေပးၾကသည္ မွာ ရြာ၏ထုံးတမ္းစဥ္လာပင္ ျဖစ္ပါသည္။
Labels: Knowledge